نظری به وقایع اخیر صنعتی اصفهان:

عده ای می گویند اصولاً فضای دانشگاه با چنین مباحث علمی و تخصصی سازگار نیست و جای این گونه مباحث در حوزه های علمی و کرسی های طلبه ها و فقیهان و متختصصان امر است! اما آیا به واقع بحث و تبادل نظر حول علم و عصمت پیامبر و ائمه معصومین(عیلهم السلام) و به طور کلی مبحث نبوت و امامت که از اصول دین ما و از ملزومات اولیه اعتقادی ماست، مقوله ای تخصصی و اختصاصی است که تفکر و تدبر در آن در انحصار دانش پژوهان حوزه علمیه باشد و فقط عده ای خواص حق دارند در محیط ایزوله ای که هیچ گونه روزنه ای به حصار ضخیم آن راه نداشته باشد، به تشکیک و مباحثه و نظریه پردازی و اقدام شنیع علامت سوال گذاشتن روی مقدساتی که از بدیهیات و مسلمات اند(؟!) بپردازند و پس از آنکه حسابی بر سر و کله یکدیگر کوبیدند و شکّ و شبهه را چاشنی کمال فکری خود ساختند و با بحث و گفتگو کاملاً لبّ اسلام را درک کردند و فهمیدند و لمس کردند و از هر گونه نقیصه ای پاک و منزه شدند، با کوله باری از اسلام ناب و لقمه های جویده شده، از این تنها حوزه علم آموزی به اجتماع عوام قدم گذارده و حاصل دست رنج چنیدن ساله خود را که با هزار مباحثه و کل کل کردن درک نموده اند و لقمه های ضمختی که با هزار دندان ساییدن و مضغ و ترشح نرم و راحت الحلقوم نموده اند را مخلصانه در اختیار کسانی قرار دهند که ظرفیت این قبیل مباحثات را ندارند و آن لقمه کذایی را در کام عوام بی دندان بگذارند تا به راحتی آن را ببلعند و حظّ وافر برند و نیازی نداشته باشند برای دستیابی به لبّ و فهوای دینشان به دل شک راه دهند و سپس نظریه پردازی و خیال بافی کنند و آن گاه با مباحثه و استدلال ورزی، با تمام وجود آن را لمس کنند. با چنین نگاهی است که عوام چون دستگاه های تمام اتوماتیکی فرض می شوند که تنها کافی است تشخیص دهند کدام خطیب‏، اسلام شناس قابل اعتمادی است و سپس صمٌّ بکمٌ عمیٌ پای منبرش بنشینند و تمام قوای خود، من جمله تعقل را در قوه شنوایی متمرکز کنند و بی واسطه فکر به ذهن بسپارند و هر چه شنیدند ثبت و ضبط کنند؛‏ چرا که تخصص و سواد کافی برای اظهار نظر در مباحث اعتقادی (بخوانید علمی) ندارند و تنها باید از نتایج علمی دیگران که در محیط های علمی خاصّ خودش پالایش و تصفیه شده است تغذیه کنند. اما واقعیت امر چیست؟ آیا بحث در مورد اصول دین و بنیادی ترین و ابتدایی ترین مفاهیم اعتقادی، شاخه ای از علوم است همچون شیمی و فیزیک که جای آن در کرسی های نظریه پردازی حوزه علمیه است؟

آری، با چنین رویکردی است که ایمان عاریه ای مردم با طرح شبهه ای کوچک، خدشه دار می شود و با شنیدن سخنانی که به ادعای ما هیچ گونه پایه و مبنای منطقی محکمی نداشته و به راحتی قابل انقضا هستند، در یک آن دین و ایمان خود را به باد داده و در بدیهیات و مسلماتی به نام اصول دین تردید می کنند! اما اگر عوام را درگیر مباحثه و تفکر و تدبر کرده بودیم و او را عادت داده بودیم آزادانه پای صحبت های مدعیان مختلف بشینند و با تفکر و تعقل، بهترین اندیشه را انتخاب کنند و به قول دکتر شریعتی به جای اندیشه ها اندیشیدن را به او آموخته بودیم و به او جسارت داده بودیم تا شک کند و زیر سوال ببرد و سپس پاسخ بشنود و با تمام وجود در این فرآیند حل شود و عمیقاً‏ درک کند، او را در مقابل هر شبهه ای واکسینه کرده بودیم. با چنین رویکرد پیشگیرانه ای لازم نبود هر زمان ویروس نورسیده ای به ساحت مقدسات جامعه راه می یافت احساس خطر کنیم و با نگرانی از تزلزل عوام به درمان های ضرب العجلی سرپایی و تجویز نسخه های کپسولی و تکفیر و... بپردازیم.

این اصل را بپذیریم که کار شبهه فکن، خلق شبهه نیست، بلکه یادآوری شبهه است. در واقع شبهه واقعیتی نیست که از عالم خارج به ذهن راه یابد، بلکه شبهه ها کم و زیاد، در نهانخانه ذهن هر کس موجود است و این ذهن غبارآلود است که نسبت به آن غافل بوده و از اینکه نسبت به آن معرفت کافی ندارد، بی خبر بوده است و در مواجهه با مورادی که با معلومات وی تعارض دارد و در واقع با تذکر و تلنگر شبهه فکن، متذکر شده است و شبهه ای از شبهاتش بروز یافته است.

بنابراین شرط انصاف نیست که شبهه فکن به خاطر آگاهی دادن به ذهن، نسبت به آنچه بدان علم نداشته است محکوم شود، بلکه این ذهن منفعل و غفلت زده است که محکوم به کم کاری و ایمان پوشالی است و در نگاهی کلان تر، محکومیت شایسته جریانی است که اذهان را به چنین آفتی مبتلا ساخته و عادت داده است.